بسیاری از بیماری‌های خفیف با رژیم غذایی مناسب و اصولی قابل درمان هستند. از این جهت رژیم غذایی اهمیت بسیار بالایی در زندگی و سلامت هر فرد دارد. به رژیم‌های غذایی که فرد بیمار را درمان می‌کند، رژیم غذایی درمانی گفته می‌شود. رژیم اورمیک نیز از این دسته رژیم غذایی درمانی برای بیماران کلیوی می‌باشد که با رعایت آن می‌توان این بیماری را کنترل و درمان نمود. با ما در کینوفیت همراه شوید.
رژیم غذایی اورمیک
اورمی منظور همان وجود اوره در خون بدن انسان است که منجر به نارسایی کلیه‌ها می‌شود. کلیه‌ها در بدن وظیفه دارند مواد زائد و اضافی خون را تصفیه کنند و اگر به درستی کار خود را انجام ندهند، این مواد اضافی در بدن جمع شده و مشکل کلیوی را برای فرد به وجود می‌آورد. رژیم غذایی اورمیک مختص افراد دچار نارسایی کلیه و مبتلا به بیماری کلیوی است. این رژیم را پزشک متخصص قبل از رسیدن به مرحله دیالیز برای فرد بیمار تجویز می‌کند. با رعایت این رژیم و محدود کردن پروتئین‌ها و مواد پر انرژی عملکرد کلیه‌ها تنظیم می‌شود.
رژیم غذایی که فرد مبتلا به بیماری کلیوی باید بگیرد، محدود کردن مصرف مواد مغذی همچون کلسیم، پتاسیم، فسفر و افزایش مایعات و ویتامین‌ها و مواد معدنی خاص می‌باشد. در صورت تامین نیازهای غذایی بدن، متخصص تغذیه برای شما در رژیم غذایی مکمل‌های غذایی تجویز می‌کند.
نارسایی کلیه چیست؟
کلیه در بدن هر فرد نقش بسیار مهمی در سیستم عمومی و تعادل و پایداری بدن دارد. کلیه سبب دفع سموم و مواد اضافی در بدن به وسیله ادرار خواهد شد تا بدن عملکرد درست و طبیعی داشته باشد. همچنین کلیه‌ها در تولید گلبول قرمز خون نقش حیاتی داشته است و جزء عوامل اصلی کنترل فشار خون خواهد بود. نارسایی کلیه‌ها در این قسمت‌های بدن دچار اختلال می‌شود و عملکرد کلیه‌ها را با مشکل مواجه خواهد کرد. توجه داشته باشید که نارسایی کلیه بسیار خطرناک است و در صورت عدم توجه به این بیماری، می‌تواند 90 درصد کارایی کلیه را از بین ببرد و گاهی منجر به مرگ فرد شود.
علائم مبتلا به نارسایی کلیه
نارسایی کلیه می‌تواند علائم متفاوتی داشته باشد و در برخی موارد اصلا بدون علائم بدن را مبتلا کند. برخی از علائم نارسایی کلیه را در زیر بشناسید:
- ایجاد مشکل در تنفس فرد
- خستگی مداوم در بدن
- حالت تهوع شدید و سرگیجه
- کاهش ادرار و جمع شدن مایعات در بدن و تورم و التهاب در قسمت‌های مچ پا و دست‌ها
- احساس درد در قفسه سینه
- تشنج و گاهی بیهوشی فرد
دلایل به‌وجود آمدن نارسایی کلیه
دلایل متفاوتی برای به‌وجود آمدن این بیماری وجود دارد. گاهی با یک ضربه فیزیکی نارسایی کلیه ایجاد می‌شود و برای عده‌ای دلایلی همچون وزن بسیار بالا، فشار خون بالا و یا دیابت جهت به وجود آمدن نارسایی کلیه دیده می‌شود. از دلایل ایجاد نارسایی کلیه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد؛
- بروز بیماری قلبی و نرسیدن خون به کلیه‌ها
- بروز عفونت‌های مختلف در بدن
- وجود بیماری‌هایی همچون پروستات، مثانه و سرطان‌های روده ای، سرطان خون و سنگ کلیه که عملکرد دفع ادرار را مختل می‌کنند.
- استشمام گازهای سنگین و مسومیت
- مصرف مشروبات الکلی
- مصرف داروهای شیمی درمانی
- مصرف بیش از حد آنتی بیوتیک
- قرار گرفتن در معرض اشعه‌های مضر مانند رادیولوژی
- دیابت
- وزن بالا و چاقی بیش از حد
کم شدن توده‌های عضلانی در کودکان مبتلا به نارسایی کلیه، رشد آنها را در سن بلوغ دچار اختلال کرده و در صورت عدم رسیدگی به موقع در کودکان ممکن است دیگر قادر به انجام رژیم غذایی برای کنترل این بیماری نباشید و بلاجبار باید دیالیز و در موارد خیلی حاد پیوند کلیه را برای درمان انتخاب کنید.
برای تشخیص بیماری کلیوی چه راه‌هایی وجود دارد؟
اگر فرد در طول زندگی احساس خستگی مداوم داشته باشد و یا متوجه تورم در قسمت‌هایی از بدن شده باشد، می‌بایست بلافاصله به پزشک مراجعه کند و جهت تشخیص بیماری کلیوی آزمایش ادرار و سنجش BUN و Cr وNa و k را بررسی کند. در صورت بروز این بیماری در بدن پزشک بلافاصله سِرُم جهت جبران میزان از دست رفتن آب و دیالیز را برای درمان تجویز خواهد کرد.
در رژیم غذایی اورمیک رعایت مصرف این موارد بسیار ضروری است.
- کاهش مصرف پروتئین‌ها در فرد مبتلا به نارسایی کلیه
- افزایش کالری مصرفی
- استفاده از کربوهیدرات سالم
- افزایش مصرف چربی‌های سالم
- عدم زیاده رویی در مصرف پتاسیم
- محدودیت در مصرف فسفر
- مصرف زیاد مایعات سالم همچون آب
تامین ویتامین‌های مورد نیاز بدن با رژیم غذایی اورمیک
رژیم غذایی اورمیک که مختص بیماران کلیوی می‌باشد، اندکی پیچیده است. چرا که به دلیل محدودیت مصرف برخی مواد معدنی باید نیازهای بدن تامین شود تا بدن فرد مبتلا دچار کمبود این مواد معدنی نشود. از این جهت گاهی برخی مواد را در رژیم اورمیک جایگزین این مواد معدنی می‌کنند. توجه داشته باشید که هر ماده غذایی و یا ویتامین و مواد معدنی در بیماران کلیوی و در طول رعایت رژیم غذایی اورمیک نباید به طور خودسرانه مصرف شود و باید طبق تجویز پزشک دوز و میزان آن مشخص شود.
غذاهای ممنوعه برای فرد مبتلا به نارسایی کلیه
- انواع حبوبات
- شیر
- ماست
- بستنی
- بادام و پسته
- نوشابه‌های گازدار
- گوشت قرمز
- گوشت مرغ
- مصرف غذاهای پر نمک و شور
- انواع غذاهای کنسرو شده
- سوسیس و کالباس
- انواع سس
- چیپس و پفک
خوراکی‌های مجاز و مفید برای بدن در رژیم غذایی اورمیک
- برخی سبزیجات شامل (خیار، لوبیا سبز، کلم خام،کلم بروکلی، پیاز و تربچه، بادمجان و هویچ)
- سیب، لیمو، آناناس، توت فرنگی ، انگور و انجیر
نتیجه‌گیری
ما در این مقاله به نارسایی کلیه و راه‌کارهایی برای کنترل این بیماری و رژیم غذایی اورمیک برای بیماران کلیوی پرداختیم. افرادی که دچار عارضه نارسایی کلیه شده‌اند، بهتر است قبل از رسیدن به مرحله دیالیز، رژیم غذایی اورمیک را که بهترین روش درمان برای آنها می‌باشد، شروع کنند. همچنین در صورت بروز علائم این بیماری حتما آزمایشات لازم را بگیرید و به پزشک متخصص جهت تشخیش روش درمان مراجعه کنید. نارسایی کلیه و بیماری کلیوی بسیار خطرناک است و با پشت گوش انداختن احتیاطات لازم ممکن است عواقب جبران ناپذیری برای فرد به وجود بیاورد.
